6u532b

Watched on Friday May 23, 2025.

Watched on Wednesday May 7, 2025.

Watched on Tuesday May 6, 2025.

Watched on Sunday May 4, 2025.

Watched on Saturday May 3, 2025.

“(…)
Özellikle ilk beş bölümde daha incelikli bir şekilde işlenen karakter arası çatışmalar ve Zehra’nın iç çatışması, son üç bölümde daha kitabi ve sembolik bir yere savruluyor, çatışmaların altı kalın çizgilerle çiziliyor. Belki bu nedenle ilk başta şehirle kurulan daha samimi ve karşılıklı ilişki, sonrasında aynı etkiyi yaratamıyor. Zehra Amasya’ya annesi Aylin’i görmeye giderken ilk defa Nesrin’in önünde başörtülü bir şekilde çıkıyor. Zehra sonrasında İstanbul’a geri döndüğünde, önceki bölümlerde daha başka şekillerde -belki daha karmaşık şekillerde- yaşadığı iç çatışmayı, başörtüsü üzerinden yaşamaya başlıyor. Başörtüsü, hem fiziksel hem de sembolik olarak belki daha görünür olduğundan, daha önceki bölümlerde izlediğimiz alkol, cinsellik ve giyim tarzı üzerinden yaşanan çatışmalara daha ağır basıyor. Zehra önce okul arkadaşlarıyla, sonra Amasya’daki eski sevgilisiyle, sonra fotoğrafçıyla, sonra Nesrin’le, sonra da drama grubu ve hocasıyla üst üste aynı çatışmayı yaşıyor bu bölümler boyunca. Zehra’nın kimlik çatışmasının ağırlıklı olarak başörtüsü üzerinden tartışılması, ne yazık anlatının kendi kendiyle çelişmesine neden olmuş. Zehra’nın ağzından da defalarca duyduğumuz, son drama sekansında da açıkça tartışılan başörtüsü meselesi; başörtülü kadınlara dair toplumsal önyargılar, bu kadınların maruz kaldığı bakış, başörtüsünün temsili yükü ve bunun yalnızca kadının omzunda olması gibi hatlar üzerinden tartışılıyor. Ve dizi, ironik bir biçimde, daha en başından itibaren tıpkı İstanbul – ve İstanbul Ansiklopedisi – gibi karmaşık, çok parçalı, ucu açık bir kimliğe sahip bir karakter olarak kurmaya çalıştığı Zehra’nın “anlatısal zamanını” defalarca aynı sembolik çatışmayla, tabiri caizse, “harcıyor”. Başörtüsü meselesinin diğer çatışma konularına nazaran daha çok yer kaplaması, görünürlüğü ve temsili yükü nedeniyle anlaşılır. Ancak nasıl ki dizi Emek Sineması sekansında seyircinin toplumsal ve siyasi hafızasına güvendiyse ve Emek Sineması’nın yıkılış/yok oluş süreciyle ilgili hiçbir bilgi/detay verme gereği duymadıysa, başörtüsü meselesinde de aynı tavrı alabilirdi belki. Böylece başörtülü ya da başı açık (ya da her ikisi birden) bir kadın olarak Zehra’nın çok daha zenginleşebilecek iç dünyasına, inanç ve kimlik krizine, sınıfsal çatışmasına ve elbette başka direniş/dayanışma biçimlerine alan açılabilirdi belki. “

Yazının tamamı için: ALTYAZI SİNEMA DERGİSİ

Watched on Tuesday April 29, 2025.

Watched on Monday April 28, 2025.

Watched on Sunday April 27, 2025.

Watched on Thursday April 3, 2025.

Watched on Saturday March 8, 2025.

“ (…)
Amerikalı siyah bir gencin hikâyesiyle başlayan film, karakterinin haksız yere gönderildiği ıslahevinde yaşadıklarına odaklanıyor. Edwood’la tanışmamızdan çok kısa bir süre sonra filmin ikinci odağı ve “bakış açısı” – ya da “görüş noktası”- olan Turner’la tanışıyoruz ve karşılıklı bir bakışa geçiyoruz. Ara ara ise Edwood’un 1988’deki ve bugünkü haline gidip geliyoruz. Parçalı bir yapısı olan anlatı, zamanda ve mekânda gidip gelerek çoğunlukla çağrışımlar üzerine kurulu bir kurgu tercih ediyor. Tüm filmi, bir şeyi hatırlar gibi ya da bir rüya-kâbus görür gibi izliyoruz. Bu etkiyi yaratan ilk etken, yönetmenin sinematografik tercihi. Ross, filmin başından sonuna kadar kesintisiz bir şekilde öznel bakış açısı çekimleri kullanıyor. Yani kamera sürekli olarak ya Elwood’un ya da Turner’ın gözünden bakıyor. Karakterlerin gözünden resmedilmeyen hiçbir (kurmaca) kare yok. Yalnızca yansımalarda bir tür yarı-nesnel bakış açısına geçebiliyoruz, aynalarda, dükkân camlarında, bir başkasının gözünde… 

Filmin özellikle temsil açısından bakış açısı ve bakmak meseleleri üzerine kafa yorduğu hattâ tüm duygusal dünyasını bunun üzerine kurduğu bir gerçek. Özellikle anaakım sinema tarihi boyunca bakanın iktidar sahibi özne, bakılanın ise pasifleşmiş bir nesne olduğunun ve bakma eyleminin daima bir güç ilişkisi imlediğinin farkında bir film Nickel Boys. Ve elbette görmenin, diğer duyuların üzerindeki iktidarının. Bu anlamda sürekli olarak öznel bakış açısında, çoğunlukla da Elwood’un görüşünde kalmanın karmaşık duygular uyandırdığını söyleyebiliriz. Çünkü aslında klasik sinema dilinin, öznel bakış açısını dengeleyen nesnel bir bakış açısına ihtiyaç duyduğu, özdeşleşebilmek için karakterimizin sadece baktığı yeri değil, yüzünü de görmemiz gerektiği bir gerçek. Belki de Ross tam da bu klasik mekanizmayı reddediyor, çünkü sürekli öznel bakış açısında kalmanın sıkıştıran, hapseden ve oryantasyonu bozan, yabancılaştırıcı bir etkisi de var. Öyle ki, hem Elwood’un gözünden bakıyor ve hatırlıyoruz hem de onunla klasik anlamda özdeşleşemiyoruz. Sürekli başkasının gözünden baktığımızın farkında olmamızı istiyor Ross. Böylece hem hatırlamanın tuhaf, birinci şahıs doğasını sinemasal olarak taklit ediyor hem de bizi koltuklarımızda “rahat” bir izleme deneyiminden – politik bir itkiyle – mahrum bırakıyor. Örneğin Elwood’un elektrik akımına bağlı olarak kırbaçlanacağı sahnede, hapsolmuşluk ve sıkışmışlık hissi ağır basıyor. Normal şartlarda Edwood’un yüzünü dışarıdan görmek, belki de bir tür rahatlama etkisi yaratacak ve karakterin biz olmadığımız konusunda bir teselli olacaktı bize. Ancak burada, karakterin ne hissettiğini, kimbilir nasıl da korktuğunu görmemek, aslında ortada hayal bile edemeyeceğimiz – zaten yönetmenin de belli ki hayal ettirmeye kalkışmayacağı – bir deneyime tanık olarak konumlandırıyor bizi. (…)”

Yazının tamamını okumak için 👉  ALTYAZI SINEMA DERGISI

“Jesse Eisenberg’in yazıp yönettiği A Real Pain, senenin en sessiz sakin filmlerinden. Film, yeni kaybettikleri büyükannelerinin geçmişinin izini sürmeye Polonya’ya giden ve orada bir çeşit Holokost turuna katılan iki Yahudi Amerikalı kuzene odaklanıyor. Bu iki oldukça sıradan karakterin ve en az onlar kadar önemli—ya da önemsiz—tur arkadaşlarının eşliğinde fazlasıyla tarih, anlam ve duyguyla yüklü Holokost anıtlarını, şehrin Polonya Yahudileri için önem taşıyan bölgelerini ve Majdanek toplama kampını dolaşıyoruz biz de. 

Duygusal iniş çıkışlarla dolu bu kısa yolculuk, hem acı ve gözyaşıyla hem kırık, kırgın ve zamansız kahkahalarla hem de bolca uyku, yemek ve kavgayla göz açıp kapayıncaya kadar geçip gidiyor. Gerçek acı nedir, kimdir acı çekenler, acı nasıl çekilmelidir, acı çekilmeli midir, acıyla ne yapılır, çekmediğiniz, ama size miras kalan acılarla ne yapılır? 

Merkezine Holokost gibi altından kalkması, tarif etmesi, hatırlaması ve anlatması zor, imkansız bir gerçek acı yerleştiren A Real Pain, bu sorulara yalnızca küçük, çok küçük cevaplar fısıldayan, olabildiğince alçak sesle konuşan bir film. Ve belki de bu nedenle seyircisine zarifçe fakat sertçe, dürüstçe ve lafı dolandırmadan dokunabiliyor.
(…)

Film bu iki karakteri acıyı yaşama ve yaşayamama biçimleri üzerinden yan yana koyuyor. Bunu yaparken Holokost’u arka planına alan Eisenberg, acıyı çoğunlukla kendilerinin bile farkında olmadığı şekillerde ruhen ve bedenen miras alan bir nesle uzatıyor kamerasını. David ve Benji’nin çatışması, aslında acıyı hatırlamanın ve yaşamanın tek bir yolu olmadığını, birbirinin zıttı gibi görünen duygu ve eylemlerin, gözyaşının ve hissizliğin, bağırmanın ve susmanın, çok düşünmenin ve hiç düşünmemenin bazen aynı kapıya çıkabileceğini söylüyor bize (…)”

Yazının tamamı için: APOSTO

Watched on Thursday February 27, 2025.

Watched on Monday February 24, 2025.

Watched on Monday February 24, 2025.

Watched on Monday February 24, 2025.

Watched on Monday February 24, 2025.

Watched on Sunday February 23, 2025.

Watched on Sunday February 23, 2025.

Watched on Sunday February 23, 2025.

Watched on Saturday February 22, 2025.

Watched on Saturday February 22, 2025.

Watched on Saturday February 22, 2025.

Watched on Saturday February 22, 2025.

Watched on Friday February 21, 2025.

Watched on Thursday February 20, 2025.

Watched on Thursday February 20, 2025.

Watched on Thursday February 20, 2025.

Watched on Thursday February 20, 2025.

Watched on Thursday February 20, 2025.

Watched on Wednesday February 19, 2025.

Watched on Wednesday February 19, 2025.

Watched on Wednesday February 19, 2025.

Watched on Wednesday February 19, 2025.

Watched on Tuesday February 18, 2025.

Watched on Saturday February 15, 2025.

Watched on Monday February 10, 2025.

Watched on Sunday February 9, 2025.

Watched on Saturday February 8, 2025.

Watched on Thursday February 6, 2025.

Watched on Friday January 31, 2025.

Watched on Monday January 27, 2025.

Watched on Saturday January 25, 2025.

Watched on Thursday January 23, 2025.

Watched on Thursday January 23, 2025.

“Hindistan’ın Mumbai kentinden genç bir kadın yönetmen olan Payal Kapadia, 2021’de ilk uzun metrajı Hiçbir Şey Bilmediğimiz Bir Gece (A Night of Knowing Nothing, 2021) ile Cannes’da En İyi Belgesel ödülü almıştı. Yönetmenin kurmaca ilk uzun metrajı olan Aydınlık Hayallerimiz (All We Imagine As Light) ise bu sene Cannes’da Jüri Büyük Ödülü’nün sahibi oldu. Farklı jenerasyonlardan Mumbaili üç kadının hikâyesini bir araya getiren film, tıpkı yönetmenin ilk filminde olduğu gibi kişiselle toplumsal olanı bir araya getiren, şiirsel bir “şehir senfonisi”. Mekânı kimi zaman karakterlerinin ruh haline, kimi zamansa içinde kayboldukları şehrin ruh haline göre daraltıp genişleten Kapadia, Mumbai’nin farklı zaman ve mekânlarında dolaştırıyor bizi. Böylece karakterlerimiz gibi biz de amaç ve anlam aramayan, yalnızca akmak zorunda olan bir zamanın içinde sürükleniyoruz. Muson yağmurları hiç durmaksızın yağsa da, şehrin her yerini sular da bassa, olacaklar bir şekilde oluyor, aşıklarımız kavuşuyor, yitirilen evler gidiyor, yerine yenisi geliyor, küsler barışıyor, gece sabaha eriyor. Tüm büyük sevinçler, dramlar -ve melodramlar- bu akışın içinde, sakin, öfkesi de, sorgusu suali de sabrında gizli bir tefekkür içinde yaşanıyor. Üç “sıradan” kadının, üç sıradan hikâyesi, herkes kadar büyük ve küçük. 
(…)
Filmin ilk yarısı boyunca üç kadını, özellikle de Prabha ve Anu’yu sürekli olarak trene binerken görüyoruz. İşten eve, evden işe gidiyorlar. Onlar dışarı baktıkça biz de Mumbai’nin farklı yerlerini ve zamanlarını izliyoruz, çoğunlukla gece vakti. Ara zamanlar, karakterlerin hareketin içinde durup asılı kalmak zorunda olduğu, mecburen dalıp gittiği o rutin yolculuk vakti. Şehirde de, işte de, evde de her yer kalabalık, sıkışık. Farklı ışık, renk, doku, koku ve tatların rasgele iç içe geçtiği, toz, ter, aydınlık -ve karanlık- hayallerle dolu bir zaman-mekân. Filmin başında bir üst ses şöyle diyor, “biraz önce kalbim kırıktı ama bu şehir insana her şeyi unutturuyor.” Filmin belki en büyük meziyeti bu kaosun ve hızın içinde, yine de o kırık kalpleri görmeyi başarabilmesi. Öyle “sinemaya yaraşır”, büyük, tutkulu kırgınlıklar değil, daha ziyade küçük hüzün halleri üç kadının da yaşadığı. Öfkeleri de öyle, olduğu kadar. Bir sahnede Prabha ve Parvaty, Parvaty’nin evinin yerini alacak olan rezidansın posterine taş fırlatıyor örneğin. Taş posterdeki mutlu aile tablosunun “gözünü oyuyor”, o kadar. Taş atma eyleminin sonucuyla (dolayısıyla başarısı ya da bir şeyleri gerçekten yıkma potansiyeliyle) değil de, o eylemin bu “sıradan” kadınların sınırlı, küçük dünyasındaki etkisiyle ilgileniyor Kapadia. Hayır diyebilmenin geçmiş ve bugün, gelenekle özgürlük arasında sürüklenen ruhlarında yıktığı ve yeniden kurduğu yerlere bakıyor. Bazen sevişmek hayır diyebilmek, bazen beklemeyi reddetmek, bazen ev dediğin şeyi taşıyıp yanında götürmeyi öğrenmek. Sıradan direnişler, hiçbir şeyi değiştirmeyen belki ama hiçbir şeyi olduğu gibi de bırakmayan.” (…)

YAZININ TAMAMI İÇİN: Altyazı Sinema Dergisi

“ (…) Kutsal İncirin Tohumu, kendini başka bir ağacın etrafına sarıp onu boğarak hayatta kalan bir incir türünün hikâyesiyle açılıyor. Bu incir türünü hem İran rejiminin hem de daha sonra göreceğimiz üzere konu edilen ailedeki baba figürünün bir metaforu olarak düşünebiliriz. Boğulan ve incire hayat kaynağı olan ağaç olarak ise kadınları (ve tüm diğer muhalif sesleri) koyan Rasoulof, Iman karakterinin dönüşümü üzerinden kutsal incirin nasıl her aileye bir tohum attığını anlatıyor. Film boyunca dinine bağlı ve ahlak düşkünü, “sıradan” bir baba figürünün rejimin en sadık temsilcilerinden birine dönüşmesinin hikâyesini izliyoruz (…) Film buraya, yani ilk yarının sonuna dek daha ziyade Farhadi sinemasından da alışık olduğumuz ideolojik çatışmaların ahlaki çıkmazlarla bir arada ele alındığı, soruların ve cevapların seyirci nezdinde de daha net olduğu bir dram olarak ilerliyor. Ailesini korumak ve geçindirmek için için rejimle ya da babayla “işbirliği” halinde bir anne, keyfi idam kararlarına dair kafasında uyanan soruları ve vicdanını bayat şovenist komplocu söylemlerle susturan bir baba, sosyal medya sayesinde muhalif medyaya ve polis şiddeti görüntülerine ulaşan Rezvan ve Sana’nın gitgide büyüyen isyanı.
 
Filmin ikinci bölümünde ise, ilk yarıda resmedilen ve nispeten kendi içinde bir denge tutturmuş olan aile içi düzenin, sokaktan eve taşıp büyüyen isyanın ruhuyla sarsılmasına tanık oluyoruz. Gitgide bir tür siyasi/psikolojik gerilime sürüklenen ve seyircisini de diken üstünde tutan bu yarıda Iman’ın tabancası evin içinde kayboluyor. Yönetmen uzun bir süre tabancayı kimin aldığını, yani “suçluyu” saklıyor ve bu bilgiye odaklanmamızı değil, ilk yarıda neredeyse hiç görmediğimiz babanın dehşet verici dönüşümüne tanık olmamızı istiyor. Iman, silahının kaybolması sonrası liyakatının sorgulanacağı, itibarından ve işinden olacağı korkusuyla gitgide paranoyaklaşıyor ve rejimin evin içindeki sadık ve doğrudan bir temsilcisine dönüşüyor. Bu anlamda film, aslında konu edindiği aileyi toplumun bir mikrokozmosu olarak ele alıyor ve dışarıdaki karmaşadan azade olduğu sanılan özel alanın/evin politikliğini tüm şiddetiyle ifşa ediyor.

Toplum ve aile arasında kurduğu çok boyutlu ilişkiye ve diğer tüm meziyetlerine rağmen ikinci yarıdaki dönüşümün biraz fazla aceleye getirildiğini söylemek mümkün. Ailesini sorgulatan, hapseden, onlara psikolojik ve fiziksel şiddet uygulayan Iman’ın dönüşümü oldukça hızlı bir şekilde gerçekleşiyor ve henüz ne olduğunu anlayamadan karakterin bir tür canavara dönüşmesine şahit oluyoruz. Yönetmen burada muhtemelen ilk yarıda hiç görmediğimiz babanın, ikinci yarıdaki baskın varlığı arasında keskin bir tezat oluşturmak istemiş. Sokakta ve evde şiddetle karşılaşan kadınların hayatında hiçbir “koruyucu” yeri ve işlevi olmayan ve tam tersine bu şiddeti azmettiren tarafta yer alan babanın, ikinci yarıda tıpkı bahsedilen incir tohumu gibi kendi ailesinin üzerine nasıl çöktüğünü görüyoruz. Metaforik düzlemde bu tezat çalışsa da, filmin sonlarına doğru hikâyenin ilk bölümdeki daha toplumsal gerçekçi tarafının azaldığını ve inandırıcılığını yitirdiğini söylemek mümkün.
 
Öte yandan filmin üslup değiştiren ikinci yarısı, kadınların İran’da yaşadığı baskı ve buna karşı ürettikleri direniş yöntemleriyle ilgili pek çok şey söylüyor. Özellikle ailenin en geç üyesi Sana’nın babasına karşı çok farklı yöntemlerle direndiğini görüyoruz. İktidarı ve gücü elinde bulunduran baba, Sana’nın “gerilla” yöntemleriyle baş edemez hale geliyor bir süre sonra. Cep telefonundan izlenen bir Youtube videosuyla eski bir kasetçalardan dinletilen kasetin aynı karede olduğu bir sahnede, yaratıcılığın ve sanatın kadınların direnişinde ne denli büyük rol oynadığına tanık oluyoruz. Baba, tüm gücüne ve iktidarına karşın, kaşla göz arasında saklanacak bir delik bulan kadınların oyunbaz direniş yöntemleri karşısında etkisiz kalıyor. Filmin final bloğundaki kovalamaca sahnesinde ise her şeyi kontrol edebildiği yanılgısıyla büyüyen incir ağacının ve merkezileşmiş iktidarın çatlaklara nasıl sızamadığını, yeraltının, sokağın ve direnişin dilini çözemediğini, ağacın köklerine bir türlü ulaşamadığını görüyoruz adeta. Nihayetinde ağaç kendini incirden kurtarmanın bir yolunu, her yana ve her an, durmak ve yorulmaksızın kök salarak başarıyor. (…)” 

Yazının tamamı için: APOSTO

Watched on Thursday January 16, 2025.

Watched on Wednesday January 1, 2025.

1. The Zone of Interest
2. Poor Things
3. Anatomy of a Fall
4. Killers of the Flower Moon
5. Oppenheimer
6. Past Lives
7. Barbie
8. The Holdovers
9. American Fiction
10. Maestro

...plus 1 more. View the full list on Letterboxd.

Altyazı Sinema Dergisi için kaleme aldığım ve kuir izleyicilerin metni nasıl dönüştürdüğüne odaklanan yazıda söz ettiğim bazı filmler ve daha fazlası ⚡️  
Yazı için ➡️ altyazi.net/dergi

• Christopher Strong
• Little Women
• Two-Faced Woman
• Camille
• Adam's Rib
• The Philadelphia Story
• Sylvia Scarlett
• Craig's Wife
• Dance, Girl, Dance
• The Women

• Mank
• Nomadland
• The Devil All the Time
• She Dies Tomorrow
• Da 5 Bloods
• Undine
• Exile
• Never Rarely Sometimes Always
• Dick Johnson Is Dead
• I'm Thinking of Ending Things

...plus 27 more. View the full list on Letterboxd.

• The Balloon
• Tales of Ginza
• Suzaki Paradise: Red Light District
• Burden of Love
• Till We Meet Again
• A Sun-Tribe Myth from the Bakumatsu Era